Artefakte
Fortifikimet e linjës jugperëndimore
të antikitetit të vonë
janë të vetmet që ruhen në një gjatësi të konsiderueshme ende edhe sot të shtrira në një gjatësi prej afro 490 m, me trashësi 3.5 m8. Ky fortifikim është ndërtuar tërësisht me tulla të lidhura me llaç. Themelet janë ndërtuar me gurë të lidhur me llaç. Aktualisht ruhen tre kulla pesëkëndore (me ndërhyrje të ndryshme mirëmbajtjeje), ndërsa një e katërt ka qenë pjesërisht në këmbë deri në gjysmën e parë të shek. XX. Në ekstremin jugor të kësaj linje ruhen gjurmët e një kulle mesjetare, prej së cilës, së fundmi, u zbulua një pjesë e murit perëndimor (Abadie-Reynal). Pas pastrimeve dallohet qartë muri i brendshëm dhe një hyrje (aktualisht e mbyllur), ndoshta e katit të sipërm të saj.
Referenca: Vazhdimi i tipit të kështjellave të Antikitetit të Vonë në fortifikimet mesjetare shqiptare
Rrënojat e Kishës së Shën Antonit
(shqip: Kisha e Shën Ndout) ndodhet në Kepin e Rodonit (i njohur ndryshe si Kepi i Skënderbeut) në qarkun e Durrësit, është një Monument Kulture i Shqipërisë. Ai është gjithashtu vendvarrimi i Andrea II Muzakës dhe i gruas së tij. Kisha e Shën Antonit ishte një nga kishat më të njohura të zonës së Mesjetës Shqiptare. Kjo edhe për shkak të ndërtimit të Kalasë së Skënderbeut në atë zonë të Kepit në shekullin e 15-të, indirekt quhet kisha e Skënderbeut.
Monumenti sot paraqet vlerë si një ndërtesë që i përket arkitekturës romano-gotike të shekullit të 13-të. Pas rindërtimit të tij në vitet e fundit mund të shihet ende qartë një stradioti mbi kalë dhe një shqiponjë dykrenare, me krahë të ulur poshtë. Në pjesë të tjera të murit ka gjurmë të tjera afreske.
Një manastir dikur qëndronte pranë kishës. Në dokumentet historike përmendet Manastiri i Shën Mërisë, por edhe Manastiri i Shën Antonit. Studiuesit mendojnë se kisha e Shën Antonit duhet të identifikohet me manastirin e Shën Mërisë. Kisha duket se ka qenë ndër kongregacionet më të hershme françeskane që nga viti 1599. Kisha u dëmtua nga tërmeti i vitit 2019 dhe u restaurua në kuadër të programit EU4Culture të financuar nga Bashkimi Evropian, zbatuar nga UNOPS në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
Referenca:
Kalaja u ndërtua nga perandori i Perandorisë Bizantine Anastasi
I cili ka origjinën nga Durrësi. Në atë kohë, Anastasius e bëri Durrësin një nga qytetet më të fortifikuara në Adriatik. Riparime të mureve janë kryer që prej tërmetit shkatërrimtar të vitit 1273. Mureve mesjetare aktualisht rreth 4.6 metra në lartësi dhe tri hyrjet e disa prej kullave të fortifikimit janë ruajtur në gati një të tretën e gjatësisë fillestare të qytetit kala. Kalaja u përforcuar me disa kulla roje nga Republika e Venedikut dhe gjatë pushtimit të Shqipërisë nga Perandoria Osmane muret u përforcuar.
Më 7 prill 1939, patriotët shqiptarë luftuan në muret e kalasë fashistët italian që pushtuan Shqipërinë. Në Durrës, një forcë prej 360 shqiptarësh, kryesisht xhandarë dhe banorë të qytetit, të udhëhequr nga Abaz Kupi, komandant i xhandarmërisë në Durrës dhe Mujo Ulqinaku, një zyrtar detar, u përpoqën të ndalonin përparimin e italianëve. Të armatosur me armë të vogla dhe tre automatikë, ata patën sukses në mbajtjen italianët në gji të bregdetit për disa orë deri sa një numër i madh i tankeve të lehta zbarkuan nga anijet detare të këtij të fundit. Pas kësaj, rezistenca u zvogëlua dhe brenda pesë orëve fashistët Italianë pushtuan të gjithë qytetin.
Kalaja është tani një objekt i tërheqjes turistike në Durrës.
Referenca:
Entitete mitike hibride
të përshkruara me kokën e një gruaje dhe trupin e një zogu. Ajo është nudo nga mesi e lart. Kushdo që dëgjonte këngën e tyre magjepsëse nuk mundi të kujtonte familjen dhe atdheun e tij dhe vdiq atje. Sirenat mishërojnë frikën njerëzore për të panjohurën. Ata janë thirrja e epshit për dije, personifikimi i joshjes dhe vdekjes së bashku. Ata simbolizonin këngën e vdekjes dhe minstrelin e vajtueshëm dhe për këtë arsye imazhi i tyre i trishtuar ishte gdhendur në monumentet funerare.
Statuja funerale e një Sirene prej mermeri, shekulli III-II para Krishtit.
Referenca:
Statujë kushtimore e Hermesit,
si bari dhe kujdestar i kopesë. Veshur si një bari në një tunikë të shkurtër, ne koke (Qeleshe-Plis) dhe mban një dash. Me vone kjo figure pagane kthehet ne ate kristiane (Bari i mire / Bari i shenjte
Stele me dy personazhe ilire,
Albania . Qytetërimi grek , shekulli i 5-të para Krishtit . Durazzo , Muzeu i Durresit .
Koke Burri
Periudha: Shek 4 pas Kr.
Materiali: Gur gelqeror
Permasat: H 26 cm
Vendgjetja: Dyrrah (Durres)
Teuta ishte një mbretëreshë ilire
e njohur për guximin dhe vendosmërinë e saj në mbrojtje të trojeve ilire kundër invazionit romak.
Ajo ka qenë një figurë e rëndësishme në periudhën e vonë të shekullit II p.e.s. dhe një mbrojtëse e vendit të saj.
Për shumicën e historisë së saj, Teuta udhëhoqi Ilirinë pas vdekjes së burrit të saj, mbretit Agron. Pas vdekjes së Agronit në vitin 231 p.e.s., Teuta mori udhëheqjen e Ilirisë dhe u përpoq të vazhdonte politikën e tij anti-romake. Ajo ishte një mbrojtëse e zjarrtë e pavarësisë së Ilirisë dhe kundërshtoi prerjen e influencës romake në rajon. Megjithatë, marrëdhëniet mes Teutës dhe Romës u përkeqësuan kur një flotë ilire sulmoi një flotë
romake. Kjo çoi në Luftën Ilire-Rome (229-227 p.e.s.), në të cilën Roma triumfoi dhe Teuta u detyrua të pranojë kushtet e Romës. Pas kësaj, ajo u tërhoq nga politika dhe u largua nga skena politike. Teuta mbetet një figurë e njohur në historinë e Ilirisë dhe një simbol i mbrojtjes së pavarësisë për shumë shqiptarë dhe ilirë. Për këtë arsye, figura e saj është kujtuar dhe vlerësuar si një lider që ka kundërshtuar invazionin dhe ka mbrojtur interesat e popullit të saj