On site visit

Raport Aktivitetit

Tema: Vizita Kultore pranë Torres Venciane dhe Amfietatri Durrës

Data: 14 Nëntor 2023

Pjesëmarrës: 25 pjesëmarrës nga shkollat "Jusuf Puka", "Jan Kukuzeli", dhe "Gjergj Kastrioti", bashkë me fëmijët e Qendrës Komunitare Multifunksionale "Nishtulla",  

Hyrje

Më datë 14 Nëntor 2023, në kornizën e projektit "Albanian Youth - The Future of Culture Heritage", një grup i përbërë nga nxënësit e shkollave "Jusuf Puka", "Jan Kukuzeli", dhe "Gjergj Kastrioti", bashkë me fëmijët e Qendrës Komunitare Multifunksionale "Nishtulla", patën mundësinë e një eksplorimi të thelluar të dy siteve më të rëndësishme historike të qytetit të Durrësit: Torra Veneciane dhe Amfietatri.
Ky projekt, i cili ka si qëllin kryesor promovimin dhe ruajtjen e trashëgimisë kulturore, ofron një mundësi të veçantë për të rinjtë dhe fëmijët e këtyre shkollave dhe Qendrës komunitare për të njohur dhe vlerësuar më shumë historinë dhe kulturën e qytetit të Durrësit.
Në këtë udhëtim të veçantë kulturor, pjesëmarrësit patën rastin të shikonin nga afër strukturën dhe historinë e Torrës Veneciane, një simbol i rëndësishëm i periudhës së sundimit Venecian në Durrës. Ata kuptuan rëndësinë e kësaj torre për mbrojtjen e qytetit dhe u përfshinë në një udhëtim virtual në kohën kur Durrësi ishte një qytet i rëndësishëm bregdetar.
Pjesa tjetër e eksplorimit u përqëndrua tek Amfietatri, një strukturë e jashtëzakonshme që dëshmon kulturën dhe trashëgiminë e lashtë romake në këtë qytet. Nxënësit dhe fëmijët u njohën me historinë e këtij amfiteatri, vendin ku u zhvilluan shfaqje dhe evente të shumta në periudhën antike. Ata ndjenë mahnitjen dhe rëndësinë e ruajtjes së kësaj Trashëgimie të pazëvendësueshme kulturore.
Eksperienca e këtij udhëtimi kulturor u pasqyrua me fotografi dhe materiale multimediale, duke përfshirë dhe frymëzuar të gjithë komunitetin shkollor dhe atë të qendrës komunitare. Ky aktivitet jo vetëm ndihmoi në avancimin e njohurive të pjesëmarrësve mbi historinë dhe Trashëgiminë e qytetit të Durrësit, por gjithashtu stimuloi interesin dhe dëshirën për të njohur më shumë për pasurinë kulturore të vendit.

Torra Veneciane: Restaurimi dhe Historia

Etapa e parë e vizitës fokusohet tek Torra Veneciane, një ndër kullat e fortifikimeve të Kalasë së Durrësit, e cila është rindërtuar nga programi EU4Culture. Kjo kullë është pjesë e periudhës bizantine dhe u rindërtua gjatë sundimit venecian në shekullin e XV. Guida e vizitës, Znj. Dorina Xheraj Subashi, lektore pranë Universitetit “Aleksandër Moisiu” Durrës, ofroi një udhëtim emocionues në historinë e kësaj kulle, duke përfshirë ndërveprimin e ndryshëm kulturor që ka përjetuar përgjatë shekujve.

II.a. Detajet Arkitektonike të Torres

Torra Veneciane shquhet për dimensionet e saj impresionuese: me një diametër prej 9 metrash, gjatësi prej 9.6 metrash dhe mure me një trashësi prej 3.7 metrash. Këto dimensione e bëjnë atë një strukturë dominuese në peisazhin e qytetit të Durrësit. Historia e ndërtimit të kësaj kulle të fuqishme dhe ndryshimet e saj nëpër periudha të ndryshme, duke përfshirë periudhën bizantine, veneciane, dhe osmane, u shpjegua me kujdes për të dhënë një pasqyrë të plotë të transformimeve të saj nëpër kohë.

II.b. Restaurimi dhe Rëndësia Turistike

Torra Veneciane pësoi dëme nga tërmeti i vitit 2019. Restaurimi u krye me përkushtim dhe profesionalizëm në kuadër të projektit EU4Culture. Procesi restaurues u fokusua në ruajtjen e tipareve origjinale të kullës, duke përdorur teknologji bashkëkohore për të siguruar një restaurim të qëndrueshëm dhe cilësor.
Torra Veneciane tani shërben si një Qendër e Interpretimit të Trashëgimisë Kulturore në Durrës. Përveç se ka mbajtur karakteristikat autentike, ajo është e hapur për vizitorët si një ambient modern dhe inovativ. Përmes paisjeve dixhitale dhe multimediale, vizitorët mund të eksplorojnë ngjarjet historike të qytetit në një mënyrë unike, duke integruar informacionin dhe eksperiencën vizuale për të kuptuar thellësisht kontekstin kulturor.
Ky projekt jo vetëm që ka rikthyer një objekt të rëndësishëm kulturor në jetë, por gjithashtu ka krijuar një destinacion tërheqës për turistët dhe vizitorët vendas. Rëndësia e restaurimit të Torrës Veneciane shtrihet përtej kufijve kulturorë, duke kontribuar në zhvillimin e turizmit kulturor dhe në promovimin e pasurisë së trashëgimisë kulturore të qytetit të Durrësit.

III. Amfietatri i Durrësit: Zbulimi dhe Sfida e Gërmimeve

Në ndalesën e dytë të vizitës, fokusi u drejtua tek Amfietatri i Durrësit, një zbulim i rëndësishëm nga periudha e Perandorit Trajan në shekullin e II të erës sonë. Ky amfiteatër, megjithëse njohur për aktivitetet kulturore dhe kapacitetin e tij të madh, ende mbetet një mister në shumë aspekte, pasi vetëm një pjesë e tij ka dalë në sipërfaqe. Arkeologu Vangjel Toçi, zbuluesi i këtij objekti të rrallë, ka nisur gërmimet në vitin 1966, duke filluar një udhëtim të gjatë për të zbuluar sekretet e kësaj strukture të lashtë.

III.a. Sfida e Gërmimeve dhe Ndërtimeve të Reja

Gërmimet e filluara nga Toçi u përballën me sfida të mëdha, një nga këto ishte nevoja për të prishur rreth 30 banesa të cilat ishin ndërtuar në afërsi të amfiteatrit. Kjo ndërprerje e papritur krijoi vështirësi shtesë për vazhdimin e gërmimeve dhe përcaktimin e pamjeve të plota të amfiteatrit. Sot, sfida kryesore për këtë objekt të veçantë është përfshirja e tij në mes të ndërtimeve të tjera urbane, që kanë shpërndarë strukturën origjinale dhe e kanë bërë të pamundur vazhdimin e kërkimeve arkeologjike në mënyrë tradicionale.
Ndërtime të tjera rreth amfiteatrit kanë sjellë një sfidë shtesë, duke rrezikuar sigurinë dhe vlerat turistike të objektit. Për të kuptuar në mënyrë të plotë trashëgiminë dhe historinë e këtij amfiteatri të lashtë, është e nevojshme të kujdesemi për ruajtjen dhe ndihmën në shpëtimin e tij. Investimet në teknologji dhe metoda të reja arkeologjike mund të ofrojnë një shans të dytë për zbulimin dhe restaurimin e pjesëve të tjera të kësaj strukture të pazëvendësueshme të kulturës së Durrësit.

Përfundim dhe Rezultatet e Vizitës

Pas një dite të mbushur me informacion dhe emocione, nxënësit shfaqën një dëshirë të ndezur për të eksploruar më tej Trashëgiminë Kulturore të qytetit të Durrësit. Eksperienca e tyre në vizitën e Torrës Veneciane dhe Amfietatrit pati një impakt thelbësor në njohuritë dhe ndjenjat e tyre ndaj historisë dhe trashëgimisë së qytetit.
Ata propozuan me zell që projekte të tilla të vazhdojnë dhe të përfshijnë vizita në objekte të tjera historike të qytetit. Kjo shprehje e dëshirës së tyre për të thelluar njohuritë dhe për të eksploruar më tej të kaluarën e tyre kulturore është një rezultat i rëndësishëm i projektit "Albanian Youth - The Future of Culture Heritage". Ky projekt jo vetëm që ka ofruar informacion dhe eksperienca të reja, por gjithashtu ka nxitur një ndjenjë të fortë të lidhjes me trashëgiminë dhe historinë e vendit.
Rezultatet e kësaj vizite treguan se investimi në edukimin kulturor dhe eksplorimin e trashëgimisë është një rrugë e vlefshme për të nxitur interesin dhe dashurinë e të rinjve për kulturën dhe historinë e tyre. Këto momente të mbushura me dije dhe kureshtje ndaj trashëgimisë së tyre do të ndikojnë në formimin e tyre si qytetarë përgjegjës dhe të informuar, duke i përgatitur ata për të pasuar dhe ruajtur me kujdes Trashëgiminë Kulturore të qytetit të tyre.

Roli dhe Vazhdimësia e Projektit “Albanian Youth – The Future of Culture Heritage”

Projekti “Albanian Youth – The Future of Culture Heritage”, i zbatuar nga Qëndra Trajnim Edukim Demokraci, me mbështetje financiare të Bashkimit Europian nëpërmjet skemës së Granteve EU4Culture, skemë grantesh implementuar nga UNOPS në bashkëpunim me Ministrinë e Ekonomise Kulturës dhe Inovacionit, ka vazhduar të shërbejë si një platformë e rëndësishme për të rinjtë shqiptarë, duke u mundësuar atyre njohjen dhe vlerësimin e thesarit të trashëgimisë kulturore të vendit të tyre.
Ky raport përfundon me bindjen se projekti ka ndikuar pozitivisht në zhvillimin e ndërgjegjësimit dhe përfshirjes së të rinjve në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare. Duke i ofruar një eksperiencë të drejtpërdrejtë në objekte historike si Torra Veneciane dhe Amfietatri i Durrësit, projektet e tilla stimulojnë kuriozitetin dhe kureshtjen e të rinjve në lidhje me historinë dhe kulturën e vendit të tyre.
Roli i projektit është i thelluar, duke krijuar një lidhje të ngushtë midis edukatës kulturore dhe identitetit kombëtar. Kjo platformë shpërblen ata që marrin pjesë me një pasuri njohurish dhe përvojash që shpërndahen më tej në komunitet. Projekti po ndihmon në ndërgjegjësimin e të rinjve për rëndësinë e trashëgimisë së tyre kulturore dhe historike, duke i bërë ata ambasadorë të kujdesshëm dhe të përfshirë në ruajtjen e kësaj pasurie të përbashkët.
Me vazhdimësinë e projektit, është e mundur të shpresojmë se kjo përpjekje do të nxisë edhe më shumë projekte të ngjashme dhe do të forcojë lidhjen e brezave të ardhshëm me trashëgiminë e tyre kulturore. Kjo rrugë e ndërgjegjësimit dhe edukatës kulturore është thelbësore për të siguruar që trashëgimia e një kombi të mbetet e gjallë dhe e njohur nga brezat e ardhshëm.

Roli i projektit është i thelluar, duke krijuar një lidhje të ngushtë midis edukatës kulturore dhe identitetit kombëtar. Kjo platformë shpërblen ata që marrin pjesë me një pasuri të njohurish dhe përvojash që shpërndahen më tej në komunitet. Projekti po ndihmon në ndërgjegjësimin e të rinjve për rëndësinë e trashëgimisë së tyre kulturore dhe historike, duke i bërë ata ambasadorë të kujdesshëm dhe të përfshirë në ruajtjen e kësaj pasurie të përbashkët.

Me vazhdimësinë e projektit, është e mundur të shpresojmë se kjo përpjekje do të nxisë ende më shumë projekte të ngjashme dhe do të forcojë lidhjen e brezave të ardhshëm me trashëgiminë e tyre kulturore. Kjo rrugë e ndërgjegjësimit dhe edukatës kulturore është thelbësore për të siguruar që trashëgimia e një kombi të mbetet e gjallë dhe e njohur nga brezat e ardhshëm.